شرایط معافیت سربازی

بر اساس قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران، آقایان در ماهی که سن آن ها به 18 سال تمام می رسد، موظف هستند مدارک خود را برای معرفی به سازمان نظام وظیفه جهت اعلام آمادگی خدمت سربازی ارائه نمایند.

سربازی در لغت به معنای ایستادن تا پای جان در نبرد می باشد اما در اصطلاح خدمت وظیفه عمومی یا سربازی به معنای خدمت موقت و یا دائم در نیروهای مسلح کشورها است.

خدمت ضرورت برای تمام آقایان 18 تا 50 سال به جز دارندگان شرایط معافیت از خدمت سربازی اجباری می باشد. افرادی که بنا به دلایلی امکان گذراندن این دوره را ندارند به دنبال راه های دریافت معافیت هستند. در ادامه به بیان جزئیات مربوط به مقررات معافیت از خدمت سربازی می پردازیم.

انواع معافیت سربازی 1400

همان طور که اشاره شد، خدمت سربازی برای تمامی آقایان از 18 تا 50 سال اجباری است مگر افرادی که شرایط معافیت از خدمت را داشته باشند. معافیت از خدمت سربازی انواع مختلفی دارد که در دو دسته معافیت دائم و موقت جای می گیرند.

معافیت سربازی موقت: به این معناست که فرد با داشتن یک سری شرایط می تواند از خدمت برای مدتی معاف شود. معافیت موقت شامل معافیت تحصیلی، معافیت بنیاد ملی نخبگان و گواهی اشتغال به خدمت می باشد.

معافیت دائم: این نوع معافیت به افرادی که دارای شرایط ذکر شده در لیست زیر می باشند، تعلق می گیرد.

• معافیت پزشکی
• بخشودگی سن
• معافیت کفالت
• معافیت مددجویان
• معافیت متعهدین خدمت
• معافیت ایثارگران

نحوه دریافت معافیت پزشکی خدمت سربازی 1400

مطابق با قوانین نظام وظیفه و ضوابط معافیت پزشکی، در صورتی که افراد دارای مشکلاتی از قبیل بیماری جسمی و یا ذهنی باشند، می توانند برای دریافت کارت معافیت از خدمت خود اقدام نمایند.

توجه داشته باشید که این امر تنها پس از انجام معاینات لازم توسط پزشکان نیروهای مسلح و تایید آن ها انجام می پذیرد. لازم به ذکر است که مدارک پزشکی فرد نیز باید مورد تایید کمیسیون پزشکی سازمان نظام وظیفه قرار بگیرد. مراحل دریافت معافیت پزشکی را در راهنمای زیر نشان داده ایم.

• فرد مشمول می بایست نسبت به تکمیل مدارک مورد نیاز خود که در دفترچه راهنمای نظام وظیفه عمومی درج شده اند، اقدام نماید.
• سپس معاینات اولیه خود را جهت اطمینان از داشتن بیماری موردنظر، پشت سر بگذارد. (افراد مشمولی که دارای نقص عضو یا بیماری های قابل مشاهده می باشند، نیازی به مراجعه به بیمارستان ندارند.)
• در این مرحله فرد باید درخواست خود مبنی بر دریافت معافیت پزشکی خدمت سربازی را در سیستم دفاتر پلیس + 10 ثبت نماید.
• پس از ثبت درخواست، لازم است فرد مشمول برگه معرفی به بیمارستان را از سازمان نظام وظیفه دریافت کند.
• در این مرحله به منظور تایید مشکل و یا بیماری فرد، معاینات پزشکی مجددا توسط پزشکان متخصص نیروهای مسلح انجام می گیرد.
• نتایج معاینات پزشکان متخصص به کمیسیون مرکز رسیدگی به درخواست معافیت پزشکی ارسال شده و جلسه ای با عنوان شورای پزشکی جهت تصمیم گیری نهایی تشکیل می شود.
• چنانچه فرد مشمول به عنوان معاف دائم تلقی شود، کارت معافیت وی صادر می شود و اگر سرباز یا معاف از رزم شناخته شود، برگه آماده به خدمت برای او صادر می گردد.

اما کدام یک از بیماری ها موجب معافیت پزشکی می شوند؟ لیست کامل بیماری هایی که معافیت پزشکی شامل آن ها می شود، در جدول زیر ارائه شده است.

توجه داشته باشید مشمولانی که وارد دوره غیبت سربازی شده و سپس درخواست معافیت پزشکی می کنند، در صورتی که در جلسات شورای پزشکی شناسایی شوند، مطابق با قوانین غیبت و اضافه خدمت با آن ها برخورد شده و به سربازی اعزام خواهند شد.

شرایط معافیت کفالت خدمت سربازی 1400

احراز شرایط معافیت کفالت از دیگر مواردی است که مشمولان می توانند با استفاده از آن نسبت به انجام فرآیند معافیت خود اقدام کنند. انواع مختلف معافیت کفالت عبارت اند از:

• کفالت پدر
• کفالت مادر
• کفالت پدربزرگ
• کفالت مادربزرگ
• کفالت برادر
• کفالت خواهر
• کفالت فرزند
• کفالت والدین معلول
• کفالت اعضای نیازمند به مراقبت خانواده

در واقع می توان گفت که معافیت کفالت رایج ترین شیوه معافیت می باشد؛ اما با توجه به قوانین و مقررات خاص موجود، بهره مندی از این نوع معافیت تنها در صورت احراز شرایط عمومی و اختصاصی آن امکان پذیر است.

شرایط عمومی

• برای فرد مشمول نباید غیبت ثبت شده باشد.
• متقاضی می بایست به سن مشمولیت یعنی 18 سال تمام رسیده باشد.
• داوطلب باید تنها مراقب شخص مکفول (پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر و برادر) باشد. در صورتی که فرد دارای برادر دیگر با سن بالای 18 سال باشد، فاقد شرایط معافیت است مگر این که بر اساس رای شورای پزشکی وظیفه عمومی، آن برادر از توانایی لازم برای مراقبت و نگهداری از شخص مکفول را نداشته باشد.

شرایط اختصاصی

کفالت پدر

• سن پدر مشمول می بایست بالای 75 سال تمام باشد.
• چنانچه پدر مشمول دارای سن کمتر از 75 سال بوده و مطابق با رای شورای پزشکی وظیفه عمومی نیاز به مراقبت داشته باشد نیز در شمول معافیت کفالت قرار می گیرد.

مادر فاقد همسر

• پدر مشمول در قید حیات نباشد.
• مادر فرد ازدواج مجدد نداشته باشد.
•  طلاق قطعی مادر مشمول به ثبت رسیده باشد.

برادر کمتر از 18 سال تمام (صغیر)

• پدر در قید حیات نباشد.
• مشمول تنها برادر و سرپرست برادر کمتر از 18 سال خود باشد.

خواهر فاقد پدر، همسر و فرزند پسر سالم

• خواهر مشمول باید فاقد پسر باشد.
• خواهر فرد می بایست از همسر خود طلاق گرفته و یا همسرش فوت کرده باشد.
• خواهر شخص نباید دارای فرزند پسر سالم باشد.
• مشمول تنها برادر تنی و سرپرست بالای 18 سال خواهر باشد.

برادر بیش از 18 سال فاقد همسر، فرزند پسر سالم بالای 18 سال فاقد شغل و فاقد پدر که با رای شورای پزشکی نیاز به مراقبت داشته باشد.

• برادر مشمول به علت بیماری یا نقص عضو نیاز به مراقبت داشته باشد.
• برادر مشمول بایستی فاقد پدر، همسر و فرزند باشد.

پدربزرگ فاقد فرزند و نیازمند مراقبت با تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی

• پدربزرگ مشمول، هیچ فرزند دختر یا پسری نداشته باشد.
• پدربزرگ فرد مشمول بنا بر رای شورای پزشکی وظیفه عمومی، توانایی اداره امور خود را نداشته باشد.

مادربزرگ فاقد همسر و فرزند (مادر بزرگ پدری و مادری)

• مادربزرگ مشمول باید فاقد فرزند اعم از دختر و پسر باشد.
• همسر مادربزرگ فرد مشمول فوت شده باشد و یا این که از همسرش طلاق گرفته باشد.

فوت حین خدمت پدر یا برادر

• یکی از برادران و یا فرزندان سربازی که حین خدمت فوت کرده باشد.
• فوت کارکنان پایور و پیمانی نیروهای مسلح در حین خدمت نیز مشمول معافیت کفالت می شود. توجه داشته باشید که کارکنان مذکور می بایست در طول مدت خدمت اعم از حین خدمت یا خارج از خدمت، فوت کرده باشند. این مورد شامل فوت در وضعیت فرار از خدمت، غیبت و یا فوت بر اثر خودکشی و یا ارتکاب به جرایمی مانند نزاع و یا سایر موارد مشابه نمی شود.

فرزند صغیر

• همسر مشمول فوت کرده و از وی دارای فرزند صغیر باشد.
• همسر شخص پس از ازدواج معلول شده و فرزندش نیاز به مراقبت دارد.

برادر در حال خدمت

• در این شرایط، هر دو برادر می بایست فاقد غیبت نظام وظیفه باشند.

شرایط معافیت سربازی ایثارگران 1400

آن دسته از مشمولانی که پدر یا مادر یا فرزند یا برادر یا خواهر آن ها شهید یا جانباز یا اسیر یا جاویدالاثر شده باشند و این امر مورد تایید مراجع ذی صلاح نیز قرار بگیرد، در صورت احراز هر یک از شرایط زیر، از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می شوند.

• به ازای هر شهید یا آزاده با حداقل 24 ماه سابقه اسارت یا جانباز با حداقل 25 درصد جانبازی یا مفقودالاثر فاقد فرزند ذکور، یک نفر از برادران آن ها از حضور در دوره خدمت سربازی معاف می شود.
• به ازای هر 24 ماه آزادگی، 25 درصد جانبازی و 30 ماه سابقه حضور در جبهه، یک نفر از فرزندان آزادگان، جانبازان و رزمندگان از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می شود.
• تمام مشمولین جانباز دارای حداقل 10 درصد جانبازی نیز از از انجام خدمت سربازی معاف هستند.
• کلیه فرزندان شهدا و مفقودالاثران که به سن مشمولیت می رسند، از خدمت دوره ضرورت معاف می باشند.
• آن دسته از مشمولانی که با بانوان جانباز 25 درصد و بالاتر ازدواج نمایند، تا مدت 5 سال از تاریخ ثبت عقد از معافیت موقت برخوردار می باشند و در صورت استمرار ازدواج، پس از گذشت 5 سال نهایتا با تایید بنیاد شهید و امور ایثارگران؛ معافیت دائم شامل حال آن ها می شود.
• در صورتی که هر یک از شهدا، جاویدالاثران، آزادگان و جانبازان فاقد فرزند ذکور باشند، تنها یکی از برادران آن ها طبق قوانین و مقررات می تواند از امتیاز معافیت سربازی استفاده نماید.
• بانوان جانبازی که پیش از این، فرزند یا برادر آن ها به موجب جانبازی خواهر معاف شده اند نیز می توانند همسر مشمول خود را از خدمت سربازی معاف نمایند.

شرایط معافیت سربازی مددجویان 1400

معافیت مددجویان نیز از دیگر معافیت هایی است که سازمان نظام وظیفه، قوانین و مقررات مرتبط با آن ها را در اختیار مشمولان قرار داده است تا افراد واجد شرایط بتوانند از حضور در دوره خدمت ضرورت معاف شوند. این شرایط به شرح زیر می باشند.

معافیت سربازی یک فرزند مادر فاقد شوهر تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی

• بر اساس قوانین جدید نظام وظیفه، دیگر تعداد فرزندان پسر مادر تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی اهمیتی نداشته و حتی اگر مادری بیش از دو فرزند پسر داشته باشد، مشروط به آن که قبلا برادران دیگر از معافیت کفالت مادر استفاده نکرده باشند، فرد مشمول از خدمت سربازی معاف می شود.
• نکته حائز اهمیت در خصوص این نوع معافیت، فاقد همسر بودن مادر به سبب فوت شوهر یا طلاق از وی می باشد. بنابراین مادرانی که همسر آن ها مفقودالاثر شده یا در حبس می باشند، مشمول این قانون نمی شوند.

معافیت سربازی تنها پسر خانواده های دارای سه فرزند دختر

• مشمول می بایست تنها پسر خانواده بوده و هیچ برادری نداشته باشد.
• تاهل یا مطلقه بودن خواهران فرد مشمول، مانع معافیت وی نمی شود.
• در صورتی که پدر در قید حیات باشد، وضعیت جسمانی وی ملاک عمل نبوده و تنها تحت پوشش بودن وی یا مادر مشمول در کمیته امداد یا بهزیستی شرط اصلی معافیت می باشد. به عبارت دیگر، پدر یا مادر شخص مشمول حتما باید تحت پوشش کمیته و یا بهزیستی باشند.
• استفاده برادر ناتنی از این معافیت صرفا در صورتی امکان پذیر است که خواهران از طریق پدر یا مادر با مشمول دارای رابطه نسبی باشند.

معافیت سربازی مشمول دارای فرزند معلول

• در صورتی که فرد مشمول فاقد غیبت بوده و فرزند وی نیز تحت پوشش بهزیستی باشد، می تواند از این نوع معافیت بهره مند شود.

معافیت سربازی مشمولانی که با بانوان دارای معلولیت جسمی – حرکتی ازدواج کنند

• مشمولانی که با بانوان معلول ازدواج می کنند، به مدت 5 سال موقتا از خدمت سربازی معاف می شوند و در صورت استمرار ازدواج نیز می توانند از معافیت دائم استفاده نمایند.

شرایط معافیت سربازی متعهدین خدمت 1400

یکی از معافیت ‌هایی که مشمولین خدمت سربازی می‌توانند نسبت به آن اقدام کنند، معافیت متعهدین خدمت می‌باشد. مطابق با قوانین نظام وظیفه، عبارت “متعهد خدمت” به افرادی اطلاق می ‌شود که در هر یک از دستگاه هایی دولتی استخدام شده و مشغول به کار هستند. شرایط بهره مندی از این معافیت نیز در ادامه مقاله ارائه شده است.

• مشمولان قانون خدمت نیروی انسانی، درمانی و بهداشتی پس از طی دوره آموزش مقدماتی نظامی و بعد از تأمین نیازمندی های نیروهای مسلح، ادامه خدمت خود را تا 5 سال در وزارت بهداری انجام‌ می‌دهند.
• مشمولین قانون معافیت فارغ ‌التحصیلان مراکز تربیت معلم پس از اتمام دوره آموزش مقدماتی نظامی، موظف به انجام ادامه خدمت خود در آموزش و پرورش خواهند بود.
• داوطلبان شغل معلمی خلبانی در آموزشگاه فنون هواپیمایی تنها در صورت ارائه تعهد و گذراندن 10 سال خدمت و همچنین داوطلبان شغل تکنسینی ‌هواپیما در این آموزشگاه، مشروط به سپردن تعهد و انجام 12 سال خدمت، از حضور در دوره سربازی معاف خواهند بود.
• همچنین دولت می تواند از حضور کارکنان خود که مشمول خدمت سربازی نیز می باشند، به دو شکل زیر بهره مند شود.

1. به عنوان استخدام تعهد خدمتی
2. به عنوان کارکنان وظیفه برای انجام خدمت دوره ضرورت

معافیت بخشودگی سن نیز تنها شامل افرادی می شود که 50 سال آن ها به پایان رسیده است اما به خدمت سربازی نرفته اند. در واقع شناسنامه این افراد نشان دهنده کارت پایان خدمت سربازی آن ها می باشد.

در پایان لازم است بدانید که بسیاری از مشمولان می توانند در صورت برخورداری از شرایط کسری خدمت، مدت زمان خدمت سربازی خود را با توجه قوانین و ضوابط نظام وظیفه کاهش دهند و یا در صورتی که از شرایط و قوانین ایست خدمت سربازی برخوردار می باشند، زمان اعزام خود را به تعویق بیندازند.