دفتر رسمی پلیس+10 رشت، چهارراه میکائیل

شنبه تا پنجشنبه: 8:00 - 14:00

info[at]rasht10.ir

گیلان، رشت، چهار راه میکاییل

برچسب: <span>پیدایش گذرنامه</span>

4635643

تابعیت چیست؟ پلیس +10 رشت

تابعیت چیست؟ پلیس +10 رشت

واژه تابعیت از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی میباشد و از واژه های پر کاربرد درحقوق بین الملل می باشد به طور معمول روزی چند بار در خبرهای مختلفی که به رویدادهای عرصه مناسبات بین کشورها مربوط می شود تکرار می گردد و مسلما هر شخصی حق داشتن یک تابعیت را دارد و هیچکس را نمی‌توان خودسرانه از تابعیتش یا از حق تغییر تابعیتش محروم کرد.

امروزه با توجه به پیچیدگی های موجود در روابط بین افراد با یک دیگر و با دولت های متبوعه خود که ناشی از روند رو به رشد فرآیند های اجتماعی و فرامنطقه ای می باشد بحث تابعیت چیست.

که یکی از سر فصل های سیاسی مربوط به روابط اشخاص با دولت ها بوده از اهمیت خاصی در صحنه روابط بین الملل برخورداراست تا آنجا که به عنوان یکی از فاکتورهای حسن روابط متقابل بین دولتها و ملت ها به حساب می آید.

از آنجائیکه بحث دراین رابطه بسیار وسیع و در حوزه های مختلف دارای کاربرد های متفاوت می باشد و در این مختصر بیان تمامی آنها نمی گنجد لذا مطالب مربوطه به صورت کاربردی و کلی به استحضار همه عزیزان طلبه می رسد.

تابعیت چیست؟
تابعیت چیست؟

تابعیت :

اولین مسئله ایی که برای دولتی مطرح میشود این است که افرادی را که متعلق به خود می دانند از افراد سایر کشورها جدا سازند بنابر این بارزترین مظهر تقسیم جغرافیایی اشخاص موضوع تابعیت است.

تابعیت چیست

واژه تابعیت (citizenship) و مشتقات آن همچون تبعه و اتباع که از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی است.
تابعیت، یک مفهوم اعتباری وابستگی یک شخص حقیقی یا حقوقی را به یک نظام سیاسی موسوم به دولت (حاکمیت) تایید می‌کند و حتی ممکن است یک شخص دارای تابعیت مضاعف باشد که در این صورت تابعیت برتر مطرح می‌شود.

به طوری که تابعیت یک نوع وابستگی سیاسی را برای فرد درقبال جامعه ایجاد مینماید و ممکن است افرادی در جهان پیدا شوند که به دلایل مختلف از جمله جنگ ها تابعیت خود را از دست داده و تابعیت هیچ کشوری را نداشته باشند که به آنها بی تابعیت یا «آپاترید» می گویند واشخاصی که فاقد تابعیت میباشند از حقوق اجتماعی وسیاسی محروم هستند.

تعریف تابعیت :

عبارت از رابطه سیاسی و معنوی که شخص را به دولت معینی مرتبط می سازد و در نتیجه آن شخص و دولت از حقوق و تکالیف متقابل برخوردار می شوند.

تابعیت یک رابطه حقوقی است زیرا از آثار حقوقی مثل حقوق و امتیازات در نظر گرفته شده در قوانین و مقررات آن کشور برخوردار خواهد بود(خصوصیت اول) این رابطه سیاسی است چرا که ناشی از قدرت و حاکمیت دولتی است که فردی را از خودش می داند (خصوصیت دوم) ،این رابطه معنوی است چراکه مربوط به مکان خاصی نبوده که شخص در آنجا زندگی می کند (خصوصیت سوم).

تابعیت چیست؟
تابعیت چیست؟

تعریف تابعیت اشخاص

منظور از اشخاص در تعریف تابعیت چیست اشخاص حقیقی(انسان، که از لحاظ حقوقی با تولد او آغاز می‌شود. یعنی تا قبل از تولد و در دوران جنینی موجود مستقلی به شمار نمی‌آید اما ممکن است دارای حق باشد مشروط به این که زنده متولد شود وجود شخص طبیعی با مرگ پایان می‌پذیرد.

انسان با مرگ شخصیت خود را از دست می‌دهد و دیگر نمی‌تواند صاحب حق و تکلیف باشد ) وشخص حقوقی( شخص حقوقی عبارت است از دسته‌ای از افراد که دارای منافع و فعالیت مشترک هستند یا پاره‌ای از اموال که به هدف خاصی اختصاص داده شده‌اند و قانون برای آنها شخصیت مستقلی قائل است، مانند شرکت‌های تجاری، دولت، دانشگاه تهران، انجمن‌ها.

بنابراین شخص حقوقی موجودی است اعتباری که برای رسیدن به اهداف خاصی پدید آمده است) است و همین طور برخی از اشیاء منقول هواپیماها و کشتی ها نیز دارای تابعیت یک کشور خاص هستند.

شرکت ها معمولاً دارای تابعیت کشوری هستند که در آن و طبق قوانین آن به ثبت رسیده و هواپیماها و کشتی ها نیز تابعیت کشوری را دارند که با پرچم آن حرکت می کنند و قوانین و مقررات آن کشور بر آن حاکم است.

تعریف چند واژه:

اتباع

«اتباع» کسانی هستند که می¬توانند از تمام حقوق یک کشور بهره¬مند شوند و در مقابل قانون، با یکدیگر برابرند مگر در مواردی که وضعیت شخصی آنها مانند صغر، سن، محکومیت یا اکتسابی بودن تابعیت آنها محدویتی در حقوقشان ایجاد کرده باشد، مانند موردی که زن خارجی بر اثر ازدواج با مرد ایرانی تابعیت ایران را کسب نموده است .

در تعریف دیگری از اتباع آمده: «به مجموع افرادی گفته می‌شود که به عنوان اعضای یک ملت از نظام و قوانین آن تبعیت می‌کنند» .

بیگانگان

بیگانگان، به لحاظ بیگانه بودن، حقوقشان نسبت به اتباع محدودتر بوده و حتی ممکن است از بعضی حقوق محروم باشند. از نظر حقوق بین¬الملل خصوصی، اشخاص دارنده حق، هر دو گروه فوق می‌باشند .

شرایط تحقق تابعیت :

  1. وجود دولتی
  2. وجود تبعه ایی

دولت : دولت یک شخصیت حقوقی است که در حقوق آن را نماینده رسمی گروهی ازاشخاص می نامند دولت مفهوم کاملا تجربی است ، یعنی جامعه دولتها ست که تصمیم میگیرد آیا سرزمینی با سکنه آن دولتی را تشکیل می دهد یاخیر

تبعه : بدیهی است که هر شخص طبیعی میتواند تبعه دولتی باشد و در حقیقت تابعیت برای اشخاص حقیقی وضع شده است زیرا تنها آنها هستند که دولتها را تشکیل می دهند.

تابعیت چیست؟
تابعیت چیست؟

انواع تابعیت

قاعده خاک که معمولاً کشورهای مهاجرپذیر آن را اعمال می کنند هر کودکی که در سرزمین آن کشور متولد شود صرفنظر از این که والدینش تابعیت کدام کشور را داشته باشند، به تابعیت کشور محل تولد درمی آید.

در قاعده خون که معمولاً از سوی کشورهای مهاجرفرست برای ایجاد تابعیت مورد استفاده قرار می گیرد کودکی که از پدر و مادر یا تنها پدر دارای تابعیت آن کشور در هر نقطه ای از جهان متولد شود به تابعیت کشور والدینش درمی آید.

تابعیت چیست و تابعیت طبیعی یعنی چه؟ تابعیت اکتسابی است که اشخاص بزرگسال می توانند طبق مقررات با ترک یا حتی حفظ تابعیت اولیه خود به تابعیت کشور دیگری درآیند.

طرق اعمال تابعیت از سوی دولتها به افراد

اصل یا سیستم خون

که آن به تابعیت نسبی نیز معروف است عبارت از سیستمی که درآن تابعیت از طریق نسب به طفل منتقل و یا تحمیل میشود یعنی طفل به محض تولد تابعیت پدر و مادرش را پیدا میکند یعنی تابعیت طفل مربوط به نژاد او میباشد.

اصل خاک یاسیستم تابعیت ارضی

به موجب این اصل تابعیت را از روی محل تولد شخص مشخص می نمایند یعنی هر شخصی تابعیت کشور و محل تولد خود را دارد امروزه اکثر دولتها به سیستم خاک عمل می نمایند و بندرت کشوری یافت می شود که آن را نپذیرفته باشد.

اکثر کشورها یک سیستم اصلی و یک سیستم تکمیلی دارند مثل ایران سیستم اصلی خون و سیستم تکمیلی خاک است مثل:بچه پیدا شده در ایران ، ایرانی حساب می شود(بر اساس سیستم تکمیلی که خاک است).

اصول و مبانی حاکم بر تابعیت :

اصل اول: هر فرد بایستی تابعیتی داشته باشد

لزوم این اصل از نظرعقل و منطق واضح و آشکار است بشر در اجتماع زندگی میکند پس چگونه میتوان تصور کرد که شخص در اجتماع زندگی میکند ولی به هیچ کدام از اجتماعات بستگی نداشته باشد .

اصل دوم: هیچ فردی نبایستی بیش از یک تابعیت داشته باشد

به عبارت دیگر اگر فردی دارای بیش از یک تابعیت باشد دارای وضع غیر عادی بوده چرا که تابعیت منشاء حقوق و تکالیف می باشد و با داشتن 2 تابعیت یابیشتر دشوار است که شخص بتواند تمام تکالیف خود را نسبت به دو دولت ایفا نماید

اصل سوم: تابعیت یک امر همیشگی و زوال ناپذیر است، یعنی تغیر ناپذیری تابعیت.

تابعیت چیست؟
تابعیت چیست؟

تابعیت در ایران

تابعیت در ایران را به سه وسیله ممکن است به دست آید:

  1. به وسیله اجرای سیستم خون و خاک
  2. به وسیله ازدواج
  3. به وسیله پذیرش به تابعیت ایران

تابعیت چیست و تابعیت اصلی یعنی چه؟ تابعیتی را که دراثر وسیله اول بدست می آید تابعیت اصلی و تابعیتی را که در نتیجه دو وسیله اخیر الذکر تحصیل میشود تابعیت اکتسابی می نامند.

وضع زنان خارجی که شوهر ایرانی اختیار می کنند:

مطابق بند 6 از ماده 976 قانون مدنی هر زن تبعه خارجه که شوهر ایرانی اختیار کند ایرانی محسوب می شود تابعیتی را که زن خارجی بدینوسیله اکتساب می کند قطعی است یعنی اینکه اگر شوهر در زمان زناشویی از تابعیت ایران خارج گردد زن مزبور در تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند و نیز با پایان یافتن ازدواج در اثر فوت شوهر یا طلاق خود به خود از بین نمی رود.

وضع زنان ایرانی که با مرد خارجی ازدواج می نمایند:

مطابق ماده 987 قانون مدنی هر زن ایرانی که تابعه خارجه مزاوجت می نماید به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر اینکه مطابق قانون مملکت زوج تابعیت شوهر بواسطه وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود ولی در هر صورت بعد از وفات شوهر و یا جدایی به صرف تقدیم درخواست به وزارت امور خارجه به انضمام ورقه تصدیق فوت شوهر ویا سند جدایی تابعیت اصلی زن به او تعلق خواهد گرفت.

شرایط پذیرش و یا تحصیل تابعیت ایرانی :

کلیه اتباع خارجی طبق ماده 979 قانون مدنی می‌توانند در صورتی که دارای شرایط ذیل باشند تقاضای تحصیل تابعیت ایران را بنمایند.

  1. به سن 18 سال تمام رسیده باشند.
  2. پنجسال اعم از متوالی یا متفاوت بصورت قانونی در ایران ساکن بوده باشند.
  3. فراری از خدمت نظامی در کشور متبوع خود نباشد.
  4. در هیچ مملکتی به جنحه مهم یا جنایت غیرسیاسی محکوم نشده باشد.

ضمناً کسانیکه به امور عام‌المنفعه ایران خدمت یا مساعدت شایانی کرده باشند و همچنین اشخاصی که دارای عیال ایرانی و از او اولاد دارند و یا دارای مقامات عالی علمی هستند، در صورتیکه دولت ورود آنها را به تابعیت ایران صلاح بداند، بدون رعایت شرط اقامت ممکن است با تصویب هیئت وزیران به تبعیت ایران قبول شوند.

مراحل اخذ تابعیت چیست و در دولت جمهوری اسلامی ایران چگونه است:

تابعیت چیست افرادی که متقاضی تحصیل تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران باشند می‌توانند در صورت شرایط مندرج در ماده نهصدو هفتاد و نه (979) قانون مدنی، درخواست تابعیت خود را به اداره تابعیت وزارت امور خارجه در مرکز و یا دفاتر امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداریهای سراسر کشور تسلیم نمایند.

تابعیت چیست؟
تابعیت چیست؟

امتیازات و محدودیت‌های اشخاصی که تحصیل تابعیت ایران را نموده‌اند:

اشخاصی که تحصیل تابعیت ایرانی نموده یا بنمایند از کلیه حقوقی که برای ایرانیان مقرر است بهره‌مند می‌شوند لیکن نمی‌توانند به مقامات ذیل نائل گردند:

  1. ریاست جمهوری و معاونین او
  2. عضویت در شورای نگهبان و ریاست قوه قضائیه
  3. وزارت و کفالت وزارت و استانداری و فرمانداری
  4. عضویت در مجلس شورای اسلامی
  5. عضویت در شوراهای استان و شهرستان و شهر
  6. استخدام در وزارت امور خارجه و نیز احراز هرگونه پست و یا ماموریت سیاسی
  7. قضاوت
  8. عالی‌ترین رده فرماندهی در ارتش و سپاه و نیروی انتظامی
  9. تصدی پست‌های مهم اطلاعاتی و امنیتی

 

پلیس +10 در رشت / تمدید گذرنامه در رشت

خدمات دفتر پلیس +10 رشت

تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران

تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران

تاریخ روابط خارجی سرزمین ایران با همسایگان دور و نزدیک آن قدمتی چند هزار ساله دارد، با این حال متخصصان دانش دیپلماسی و نویسندگان آثار روابط سیاسی و خارجی ایران، آغاز جدی این روابط را، مربوط به عصر صفویه می‌دانند. ظهور حاکمیت صفویان در مجاورت مرزهای امپراتوری عثمانی سبب شد تا دولت‌های اروپایی به دولت تازه‌تاسیس صفوی بیش از پیش توجه نشان دهند و رفت ‌و ‌آمد سفیران اروپایی و ایرانی، تاریخ ایران را با چالش‌های نوینی رو‌به‌رو سازد.

 از سوی دیگرحضور امپراتوری عثمانی سبب شد تا علاوه‌بر سفرای دولت‌های اروپایی، تاجران و مبلغان مذهبی مسیحی نیز که فضای سیاسی و مذهبی ایران عصر صفوی را نسبت به همسایه آن بازتر احساس می‌کردند، رهسپار ایران شوند. اگرچه کفه ترازوی روابط سیاسی و تجاری در این زمان به نفع اروپایی‌ها سنگینی می‌کرد، سفیران و تاجرانی نیز از ایران به آن‌سوی سرحدات صفوی رهسپار شدند.

امروزه اطلاعات ما از روابط خارجی رسمی و درباری عصر صفوی محدود به چند سفرنامه است که از این بین می‌توان به سفینه‌سلیمانی نوشته محمد‌ربیع بن‌ابراهیم (۱۰۹۴-‌۱۰۹۸‌ه.‌ق)، واقعه‌نویس هیات اعزامی از طرف شاه‌سلیمان صفوی به سیام (تایلند کنونی)، اشاره کرد. علاوه‌بر روابط جدیدالظهور با دولت‌های اروپایی، رفت و آمدهای ایرانیان به قلمرو عثمانی در قالب مناسبات زیارتی، همواره یکی از مسائل مناقشه‌برانگیز عصر صفوی بوده است.

وجود اماکن مقدسه شیعیان در شهرهای نجف، کربلا و سامرا و همچنین شهرهای اسلامی مکه و مدینه در قلمرو امپراتوری عثمانی و کشمکش‌های صفویان و عثمانی‌ها برای حدود دو قرن، سبب‌شده بود تا زائران ایرانی برای حضور در شهرهای مذهبی با مشکلات متعددی مواجه شوند.

با آغاز دوره قاجار و ورود به مرحله جدیدی از روابط خارجی میان ایران و دولت‌های همجوار، دولت قاجار به ایجاد یک ساختار نوین برای وزارت امورخارجه دست زد. در سال ۱۲۳۶‌ه.ق با انتصاب میرزا عبدالوهاب‌خان نشاط‌ اصفهانی به‌عنوان اولین وزیر‌خارجه ایران به دستور فتحعلی‌شاه به این هدف دیپلماتیک و بین‌المللی جامه‌عمل پوشانده شد.

تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران
تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران

در پی تحولات اداری و سیاسی دوره ناصری مبتنی بر اصلاحات همه‌جانبه از جانب امیرکبیر، قانون رسمی صدور تذکره عبور و مرور به دستور امیرکبیر در تاریخ ۱۲۶۷ق به منظور انتظام و امنیت در مرزها و امور دیپلماتیک صادر شد.

( تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران )

موضوع پژوهش حاضر با عنوان «گذرنامه در تاریخ دیپلماسی ایرانی»، بررسی روش‌مندی مبتنی بر اسناد روابط‌خارجی ایران و مشخصا اسناد گذرنامه (پاسپورت) از دوره ناصری تا پایان دوره پهلوی اول است: «مهم‌ترین هدف تالیف حاضر، بررسی تاریخچه یکی از نخستین و مهم‌ترین اسناد هویتی ایران است که جایگاه ویژه‌ای در تحولات دیپلماسی ایران دارد.

فصول هشتگانه این کتاب، از بررسی منابع و مآخذ دست‌اول دوره قاجار و پهلوی و مطالعه حدود سه‌هزار برگ سند موجود در مراکز آرشیوی مانند مرکز اسناد وزارت امورخارجه، سازمان اسناد ملی و اسناد دانشگاه تهران به رشته تحریر درآمده است و تلاش دارد تا به سیر تاریخی تذکره در ایران بپردازد. همان‌گونه که گذرنامه موجب تغییرات اساسی در روند دیپلماسی و روابط بین‌الملل ایران شد، تحولات تاریخ مدرن ایران از اواخر دوره قاجار تا پایان پهلوی اول نیز در تغییرات اساسی گذرنامه‌های ایرانی موثر بود و در نهایت منجر به صدور گذرنامه‌های چند‌برگی در اواخر دوره پهلوی شد.

به‌طوری که این نوع گذرنامه‌ها شبیه‌ترین شکل به نمونه امروزی آن است.» فصل اول پژوهش حاضر، مطالعه‌ای مروری در باب تاریخچه گذرنامه و همچنین دربرگیرنده بررسی اجمالی درباره جواز عبور و مرور در عصر صفوی است. فصل دوم با محوریت دوره زمانی ۱۳۲۹- ۱۲۶۷‌‌ه.ق. یعنی از دوره ناصری تا پایان قاجار، به بررسی اولین نقطه عطف در تاریخ صدور گذرنامه در تاریخ ایران پرداخته است: «تشکیلات وزارت امورخارجه که در دوره فتحعلی‌شاه تاسیس شده بود، در دوره امیرکبیر شکل منظمی به خود گرفت.

در راستای این اصلاحات، امیرکبیر با توجه به بحث امنیت مرزها و توجه دولت مرکزی به اوضاع اتباع خارجی در ایران، اقدام به صدور رسمی قانون تذکره عبور و مرور و ابلاغ فرمان تذکره عبور چاپی جهت عبور از مرزهای ایران کرد.» فصل سوم این پژوهش به بررسی نحوه تحول گذرنامه از دوره قاجار به پهلوی می‌پردازد.

نویسنده در این فصل با تاکید بر تاثیر نوسازی عصر پهلوی اول بر ساختار اجتماعی ایران، تاریخ صدور گذرنامه را بررسی کرده است و تاکید دارد آنچه که امروز در قالب گذرنامه یا پاسپورت ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد از لحاظ ظاهر و چند‌برگی بودن میراث دوره پهلوی اول و اصلاحات و وضع قوانین جدید حقوقی این دوره است. از این منظر بر تاثیر شخصیت‌هایی همچون علی‌اکبر داور پرداخته شده است.

تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران
تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران

فصل چهارم نگاهی دارد به صدور قوانین تذکره در دوره قاجار و قانون گذرنامه در دوره پهلوی اول: «با روی کار آمدن حکومت پهلوی، تحولات عمده‌ای در شکل ظاهری و محتوای تذکره‌ها حاصل شد. یکی از این تغییرات، جایگزینی نام گذرنامه به‌جای نام تذکره پس از تاسیس فرهنگستان زبان فارسی و تحولات ناشی از آن بود که در حدود سال‌های ۱۳۱۵-۱۳۱۴.ش‌ به‌وقوع پیوست. پس از این تاریخ روی اسناد بر روی کلمه تذکره خط کشیده و واژه گذرنامه را جایگزین می‌کردند تا نهایتا کلمه گذرنامه روی اسناد چاپ و تذکره از دایره لغات دوره پهلوی اول حذف شد.»

فصل پنجم به بررسی سیر تحول انواع تذکره در دوران قاجار و پهلوی با تاکید بر چهار تذکره عبور و مرور، تذکره اقامت، تذکره داخله و تذکره نانسن پرداخته شده است. موضوع فصل ششم این پژوهش، مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران و عثمانی و تاثیر صدور گذرنامه در عبور و مرور زوار و حجاج است که صدور گذرنامه در دوره قاجار و پهلوی نخست توانسته تحولات مهمی را در روند این مناسبات ایجاد کند. فصل هفتم به برخی حواشی پیرامون صدور تذکره و گذرنامه مانند: تخلف در جریان صدور از سوی کارگزاری‌ها، قاچاق تذکره، تذکره‌های قلابی به‌نام اشخاص مهم در تاریخ پرداخته است. در فصل پایانی نیز نویسندگان به تحولات تذکره زنان از ابتدای صدور تا پایان پهلوی اول پرداخته‌اند.

( تاریخچه ی پیدایش گذرنامه در ایران )

– زینب عیوضی، دانشجوی دکترای تاریخ

– منبع: مورخان